Modüler Askı ve Destek Sistemleri için neden EAD'ye (Avrupa Değerlendirme Dokümanı) başvurmalıyız?
Bugün Avrupa’da yapısal çelik için yangın tasarımında mevcut olan yönergeleri inceleyeceğiz ve modüler askı ve destek sistemlerinde kullanılan ince cidarlı çelikler için neden yaygın olarak kullanılan formüller yerine Avrupa Değerlendirme Dokümanında verilen formülleri kullanmamız gerektiğini açıklayacağız.
Eurocode 3 (TS EN 1993)’ün uygun olmayan kullanımı
Eurocode 3 Bölüm1-2 (TS EN 1993-1-2) çelik yapısal sistemlerinin dayanımını ve deformasyonunu belirlemek için kullanılır. Sistem sıcaklığı arttığı zaman kullanılacak bir azaltma kat sayısı önermektedir.
Şekil 1: Azaltma katsayısı sıcaklık ilişkisi grafiği
Bu yöntem yapısal çelikler için kesinlikle doğru olmasına rağmen, ince cidarlı ve soğuk haddelenmiş profiller için, yani modüler askı ve destek sistemlerde kullanılan kanal profilleri için geçerli değildir
Bu durum onaylı, akredite test ve denetim ve sertifika kuruluşu olan Alman MFPA laboratuvarı tarafından kanıtlanmıştır.
Bu araştırma ince cidarlı ve soğuk haddelenmiş profillerde düşük sıcaklıklar için Eurocode formüllerinin doğru sonuç verdiğini gösterir. Fakat; sıcaklık arttıkça Eurocode’daki analitik formüllerle öngörülen deformasyon, deneysel sonuçlarla uyuşmamaktadır. Bahsi geçen ince cidarlı kanal profillerin laboratuvarda deney ortamında yaptığı deformasyonla, Eurocode 3’teki formüllerle hesaplanan deformasyonun karşılaştırılması aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.
Şekil 2: Isıya maruz kalan ince cidarlı ve soğuk haddelenmiş profillerin deformasyon grafiği
Yukarıdaki grafikte görüldüğü üzere Eurocode’un ince cidarlı çelik elementlerin deformasyonunu eksik değerlendirdiği söylenebilir. Böylelikle yeni bir EAD’ye (European Assessment Documentation – Avrupa Değerlendirme Dokümanı) ihtiyaç duyulmuştur.
Modüler askı ve destek sistemlerin ve kanal profillerinin hesabı için EAD
EAD tek bir ürün veya ürün grubunun performansını çıkarmak için kullanılan doğrulama, simülasyon ve analitik hesaplama yöntemlerini tanımlayan yönergeleri içerir. Ayrıca, tasarımcıların EAD'de tanımlanan kullanımlar için tasarım yapmaları gereken şekli de belirler.
EAD 280016 ("Yapılardaki borular, kanallar, havalandırmalar ve kablolar gibi teknik ekipmanı askılama sistemleri ile ilgili ürünler") uygulama alanı olarak boruları, havalandırmaları ve kabloları destekleyen elemanları içermektedir. Bu sistemler 750° ile 1214° arası yüksek sıcaklıklarda (potansiyel yangın durumu gibi) bile yapısal bütünlüğünü korumalıdır. Dokümanda aşağıdakilerini de içeren birçok bölüm bulunmaktadır:
• Kelepçeler, kanallar, rotlar ve bağlantılar için testler nasıl yapılmalıdır?
Şekil 3: Modüler kanal sistemleriyle oluşturulmuş deney düzeneği
• Karakteristik ve dizayn dayanımlarının belirlenmesi
• Yüksek sıcaklıklardaki testler için deney konfigürasyon tipi
Şekil 4: Modüler Askılama ile oluşturulmuş deney düzeneği
• Maruz kalma süresine göre yüksek sıcaklıklardaki karakteristik dayanımının belirlenme yöntemi
Şekil 5. Yüksek sıcaklıklarda zamana bağlı dayanım belirlenmesi grafiği
• Yüksek sıcaklıklarda kanal sisteminin deformasyonunun zamana bağlı formülünün hesaplanma yöntemi
Şekil 6. Yüksek sıcaklıklarda yük deformasyon ilişkisi grafiği
Yangına dayanıklı kanal sistemleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için Ask Hilti’de direkt olarak mühendislik ekibimize soru sorabilirsiniz.